Een feitelijke vereniging heeft geen wettelijke structuur of waarde. Ze ontstaat spontaan wanneer u zich verenigt met minstens één andere persoon om samen iets te ondernemen. Een kleinschalige activiteit, meestal met een nobel of ongedwongen doel zoals een reüniefuif, kerstmarkt of minifestival. Maar wat als er iets misloopt in de aanloop naar of tijdens een dergelijk initiatief? Bijvoorbeeld een ongeval met een van uw vrijwilligers of bezoekers? Want een feitelijke vereniging heeft geen rechtspersoonlijkheid. Bijgevolg zijn het de leden zelf die 100% aansprakelijk zijn. Kort door de bocht: gaat uw vereniging kopje onder, dan wordt u mogelijk persoonlijk meegesleurd met de stroom. Juridisch en financieel.
Gemoedelijkheid troef!
‘Er is toch zoiets als de vrijwilligerswet?’, horen we u denken. Klopt, maar die is niet van toepassing op activiteiten in privé- of familieverband en beschermt vooral de leden van vzw’s. En dus niet de vrienden, buren, nonkels en tantes die sporadisch iets leuks op poten zetten. Omdat de wetgever dat vergeten is? Neen, simpelweg om die gemoedelijke organisaties te stimuleren en vrijwaren van administratieve rompslomp. Want ze zijn bijzonder waardevol voor onze samenleving. Moeten we dan geen schrik hebben om ons in de toekomst te verenigen? Tuurlijk niet! Maar bezint eer u begint. En bereidt u goed voor. Zodat u achteraf niet voor onaangename verrassingen komt te staan.
Belangrijkste tips
Geef uw vereniging een naam, open een bankrekening, maak statuten op en houd een ledenlijst bij. Zet ook afspraken over bijvoorbeeld lidgeld en toetredingsvoorwaarden duidelijk op papier. En uw vereniging mag dan wel geen grote geldmachine vertegenwoordigen, toch noteert u best alle inkomsten en uitgaven in een overzicht: hoeveel komt er binnen en waar gaat het geld naartoe? Maak daarnaast een inventaris van de beschikbare goederen en bewaar zorgvuldig al uw facturen en kassaticketjes. Opgelet: als u economische activiteiten uitoefent, bent u mogelijk btw-plichtig. Blijft de omzet beperkt tot 25.000 euro dan kunt u terugvallen op de vrijstellingsregel.
Ga voor gemoedsrust
Tot slot misschien wel ons belangrijkste advies: sluit de nodige verzekeringen af. Denk maar aan burgerlijke aansprakelijkheid, rechtsbijstand en lichamelijke ongevallen. Dat kan ook zonder rechtspersoonlijkheid. Spreek op voorhand wel af op wiens naam de polis wordt gesloten. Heel wat maatschappijen bieden vereniging- en evenementenverzekeringen op maat, in functie van het soort activiteit. Neem ruimschoots uw tijd en regel uw zaken nog vóór u officieel van start gaat. Zo beperkt u het risico om individueel voor de gevolgen op te draaien. En kunt u met een gerust gemoed al uw plannen realiseren.